Nokkuð löng hefð er fyrir því að ungt tónlistarfólk stigi á svið með Sinfóníuhljómsveit Íslands og þreyti frumraun sína í hlutverki einleikara eða -söngvara með hljómsveitinni.  

Á áttunda áratug síðustu aldar hófst formlegt samstarf Tónlistarskólans í Reykjavík og Sinfóníuhljómsveitarinnar. Það fólst m.a. í því að fyrri hluti einleikaraprófs nemenda frá skólanum var fólginn í framkomu með hljómsveitinni og hélst þessi hefð allt fram yfir síðustu aldamót.  Við stofnun tónlistardeildar LHÍ árið 2001 breyttist umhverfi tónlistarmenntunar og þar með einnig hlutverk og þátttaka Sinfóníuhljómsveitar Íslands í lokaprófum tónlistarflytjenda.  

Þáttaskil í sögu keppninnar 

Árið 2003 urðu viss þáttaskil í þessari sögu, en þá komu fram á tónleikum síðustu einleikaraprófsnemendur Tónlistarskólans í Reykjavík ásamt fyrsta diplómaprófsnemanda tónlistardeildar, Elfu Rún Kristinsdóttur.  

Árið 2004 gerðu Sinfóníuhljómsveit Íslands og Listaháskólinn með sér samkomulag um framkvæmd keppninnar, en það ár og árið 2005 komu einvörðungu fram nemendur úr tónlistardeild LHÍ á tónleikum ungra einleikara. Tónleikarnir voru ekki lengur hluti af lokaprófi, heldur orðnir hápunktur á samkeppni um að koma fram með hljómsveitinni.  

Dómnefnd skipuð fulltrúum frá Sinfóníuhljómsveitinni og LHÍ 

Haustið 2005 var gerð breyting á forvali keppenda og keppnin opnuð öllum íslenskum tónlistarnemendum á bakkalárstigi óháð því í hvaða tónlistarskóla þeir stunduðu nám sitt. Keppendur þurfa að auki að vera íslenskir ríkisborgarar eða erlendir ríkisborgarar og hafa verið búsettir á Íslandi í að minnsta kosti eitt ár. Dómnefnd, skipuð fulltrúum frá Sinfóníuhljómsveit Íslands og Listaháskólanum, getur valið allt að fjóra þátttakendur sem koma fram á tónleikunum.  

Nú eru enn ein tímamótin í samkeppni ungra einleikara. Þátttökuskilyrðum verður breytt eftir ítarlega endurskoðun og þá verður keppnin einnig haldin með breyttu sniði. Keppnin hefur verið opnuð  nemendum á öllum stigum háskólanáms í tónlist, þ.e. bakkalárstigi-, meistara og doktorsstigi. Aldurstakmark hefur einnig verið afnumið. Þessar breytingar eru gerðar með þróun tónlistarnáms á háskólastigi 
hér á landi til hliðsjónar og opnar enn frekari möguleika allra sem það stunda. Keppnin fer nú fram í tveimur umferðum. Í fyrri umferð eru umsækjendur metnir eftir innsendum myndbandsupptökum og  
þeir umsækjendur sem komast áfram eru boðnir í aðra umferð keppninnar.  

Sigurvegarar koma fram á Tónleikunum Ungir einleikarar sem að öllu jöfnu eru haldnir í Eldborgarsal Hörpu. 
Ný reglugerð hefur verið birt á vef LHÍ og má nálgast hér.